10 films over genialiteit en gekte

Genialiteit en gekte zijn twee thema’s die mij altijd al, van kleins af aan, hebben gefascineerd. Misschien omdat ik uit een gezin kom waar meerdere gezinsleden autisme hebben, waardoor ik van jongs af aan al realiseerde dat er zoiets is als een norm van ‘’hoe je behoort te zijn’’ en dat er mensen zijn die buiten die normen vallen en daarom gedwongen worden om (geniale) creatieve oplossingen te vinden om toch mee te kunnen komen met de rest. Dat genialiteit en gekte twee zijdes van dezelfde munt zijn, heb ik al door veel ontmoetingen mogen en moeten leren. Onlangs postte een oud-klasgenoot van de kunstacademie een artikel op Facebook waarin het verband tussen creativiteit en geestesstoornissen wetenschappelijk werd aangetoond. Ze schreef daarbij: ''Voor iedereen die mij ooit heeft horen praten over mijn ervaringen op de kunstacademie. Het is bewezen.’’ 
Maar de vraag is nog altijd of creativiteit drijft tot ‘’gekte'', of dat ‘’gekte’’ creativiteit vereist om te kunnen overleven. Ik vermoed het laatste. Maar wie zal het ooit definitief aan weten te tonen? Misschien is de kunst zelf het beste medium om het beter te leren begrijpen. Daarom hier op een rijtje, de in mijn ogen, 10 meest inspirerende films over genialiteit en gekte.

1.  Temple Grandin (2010)
Regisseur: Mick Jackson
Met: Claire Danes, Julia Ormond, David Strathairn

Tags: Hoogbegaafd, autisme, non-fictie

De biologe Temple Grandin, een autistische vrouw die een topwetenschapper is geworden op het gebied van veeverzorging, vindt door haar unieke en creatieve perspectief op de wereld, baanbrekende oplossingen voor problemen binnen haar vakgebied.

2. One Flew over the Coockoo’s Nest (1975)
Regisseur: Milos Forman
Met: Jack Nicholson, Louise Fletcher, Michael Berryman

Tags: rebel, opgesloten in gesticht, fictie

Na te zijn opgesloten in een psychiatrische instelling, moedigt Randle p. McMurphy zijn mede patiënten aan om in verzet te komen tegen het beklemmende bewind van de hoofdzuster, met de nodige gevolgen.

3. The Imitation Game (2014)
Regisseur: Morten Tydlum
Met: Benedict Cumberbatch, Keira Knightly & Matthew Goode

Tags: Hoogbegaafd, autisme, non-fictie

Tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt de briljante wiskundige Alan Turing gevraagd om de geduchte Enigma code van de Duitsers te kraken die zal helpen om de oorlog te winnen. Hij raakt hierbij langzaam verstrikt in allerlei belangen.

4. Still Alice (2014)
Regisseur: Richard Glatzer & Wash Westmoreland
Met: Julianna Moore, Alec Baldwin & Kristin Steward

Tags: inteligentie, Alzheimer, fictie

Een intelligente 50 jarige Professor Alice en haar familie doorgaan een intiem en confronterend proces wanneer Alice met Alzheimer wordt gediagnosticeerd.

5. A Beautiful Mind (2001)
Regisseur: Ron Howard
Met: Russell Crowe, Ed Harris & Jennifer Connelly

Tags: Hoogbegaafd, schizofrenie, non-fictie

Een film over het leven van de briljante maar niet erg sociale wiskundige John Nash, die werkt aan baanbrekende onderzoeken op het gebied van kansberekening, als zijn leven een wending neemt wanneer symptomen van schizofrenie de kop op beginnen te steken.

6. Hannibal (2001)
Regisseur: Ridley Scott
Met: Anthony Hopkins, Julianna Moore 7 Giancarlo Gianni

Tags: Psychopaat, sociopaat, hoogbegaafd, fictie

Hannibal is de opvolger van The Silene of the Lambs. Na zijn ontspanning uit de inrichting is Dr. Hannibal Lecter ondergedoken in Florence. Een oud-slachtoffer van Lecter probeert hem terug te lokken naar Amerika, om wraak te nemen, waar hij FBI-agente Clarice Starling voor inzet.

7. The Doors (1991)
Regisseur: Oliver Stone
Met: Val Kilmer, Meg Ryan & Kyle MacLachlan

Tags: kunstenaar, verslaving, magisch denken, non-fictie

Het verhaal van de beroemde en invloedrijke rockband The Doors en de singer/songwriter Jim Morrison. Vanaf zijn dagen op de UCLA filmacademie in Los Angeles tot en met zijn dood in Parijs op de leeftijd van 27 jaar in 1971.

8. Surviving Picasso (1996)
Regisseur: James Ivory
Met: Anthony Hopkins, Julianne Moore & Natasha McElhone

Tags: Kunstenaar, depressie, schizofrenie, non-fictie

De film wordt verteld vanuit het perspectief van Francois Gilot, de enige geliefde van Picasso die sterk genoeg was om zijn ongenadige wreedheden te doorstaan en verder te gaan met haar leven.

 

9. To die for (1995)
Regisseur: Gus van Sant
Met: Nicole Kidman & Joaquin Phoenix

Tags: Sociopaat, Psychopaat, vrouw, fictie

De jonge en getalenteerde Suzanne Stone droomt ervan om een beroemde nieuws presentatrice te worden. Om dit te bereiken trouwt ze met Larry Maretto omdat ze gelooft dat hij haar financiële zekerheid kan bieden. Zodra hij van haar verlangt dat zij minder gaat werken om een gezin te stichten, besluit ze hem uit de weg te ruimen en vervolgd ze haar weg naar de top, waarbij niemand veilig is die zich op haar pad bevind.

 

10. Girl, interrupted (1999)
Regisseur: James Mangold
Met: Angelina Jolie, Winoya Ryder & Whoopi Goldberg

Tags: borderline, bipolaire stoornis, inrichting, fictie

Susanna wordt met spoed naar het ziekenhuis gebracht. Na een discussie met de psycholoog komen ze tot de conclusie dat zij leed aan waanbeelden. Als verschillende dokters suggereren dat zij een poging tot zelfdoding had gedaan door aspirines en wodka gelijktijdig in te nemen wordt ze naar Claymoore gebracht, een psychiatrisch ziekenhuis. Hier ontmoet zij vele andere jonge vrouwen met psychische problemen en start de strijd om te overleven en om te leren gaan met borderline.